In Wiemesmeer-Zutendaal zijn zaterdag 21 oktober de Euregionaal bekende Sint-Hubertusfeesten gestart. Cultuur- en natuurliefhebbers, feestgangers; iedereen kom er aan z’n trekken. Naast de Sint Hubertusviering op 3 november is de spectaculaire slipjacht op zondag 29 oktober een highlight om niet te missen.
De slipjacht in het Belgische Wiemesmeer (gemeente Zutendaal) is een topevent. Het is van de grootste, langste en meest spectaculaire openlucht toneelstukken in de Benelux. Jachtruiters te paard en prachtige Anglo-Français Tricolores, honden treden vanaf het Sint Hubertusplein in Wiemesmeer het jachtspoor van de Rally Campine en ‘Grand Veneur’ Prins Amaury de Merode. Volgers proberen per paard of paard en koets in het spoor te blijven. Zoals traditioneel ook minsten 1500 mensen per fiets, te voet of via dubbeldekker bus en meer gebaande paden volgen
Een slipjacht is een imitatie van de Vossenjacht, de jachthonden jagen feitelijk op niets.
De slipjacht volgens de traditie van de Franse ‘Venerie’, is een imitatie van de vossenjacht, zoals die in Frankrijk, Engeland en Ierland plaatsvindt. Door een in vossenmest gedrenkte lap over de grond te slepen wordt kort voor de aanvang van de jacht door een sliptrekker een reukspoor gelegd. Door het leggen van lussen en haken in de natuur wordt geprobeerd om de mogelijke gedragingen van de vluchtende vos te intimideren. De jachthonden jagen dus feitelijk op ‘niets’. Ze zijn echter vanaf hun geboorte getraind om alleen het vossenspoor te volgen. De prachtbeesten laten zich door niets van het spoor afbrengen. Dus ook niet door andere verleidelijke wildgeuren.
La Chasse à courre voert mens en dier terug naar de ‘oorsprong’
De meute volgt haar natuurlijk jachtinstinct en is gedreven om de zoekpuzzels in hoog tempo op te lossen. De Master, die verantwoordelijk is dat de meute gedisciplineerd is en goed jaagt. De Huntsman die verantwoordelijk is voor de meute en ze verzorgt en traint zorgt er met steun van assisterende Whippers voor dat het ‘Pack’ zoveel mogelijk bij elkaar blijft. “De honden trainen dagelijks 20 km en zijn in topconditie. De paarden zouden hen mogelijk nog kunnen volgen maar voor het gros van de ruiters wordt het na een aantal uren ondoenlijk. De ruiters, trachten zoveel mogelijk van het prachtige jachtspel te volgen, terwijl zij zo veilig mogelijk door het terrein rijden.
Sint Hubertus Vereniging Wiemesmeer geeft een vervolg aan een traditie met een rijk verleden
“Prins Jean de Merode, Grootmaarschalk van het Hof, startte in de jaren dertig van de vorige eeuw met de jacht in de regio. Merode had dan ook niet alleen een kasteel in Westerlo, maar ook een uniek domein met o.a. 1500 ha bos in Westerlo, Averbode, Laakdal, Herselt, Tessenderlo, Geel en Scherpenheuvel-Zichem. Het domein, het na Park Midden Limburg grootste aaneengesloten natuurgebied in Vlaanderen, werd in 2001 voor 22 miljoen euro aangekocht door het Vlaamse Landmaatschappij (VLM). Het bestaat aaneensluitende deelgebieden met klinkende namen zoals Varendonk, Hertberg, Kwarekken, Beeltjens, Helschot.
Domein de Merode is ook het land van ‘de Witte van Zichem’
Deze laatste naam inspireerde schrijver Willem Elschot overigens ook voor zijn pseudoniem. Het domein de Merode is ook het land van ‘de Witte van Zichem’ waarmee schrijver Ernest Claes zijn verbondenheid met de streek uitdrukte. Tijdens de tweede wereldoorlog kwam er een voorlopig einde aan de jachttraditie.
Zoon Prins Amaury de Merode, erfelijk opperjachtmeester van Brabant blies de Rally Campine weer nieuw leven in. In het jachtseizoen, van november tot Pasen, zoals dat in Frankrijk nog steeds gebeurt, organiseerde de ‘Grand Veneur’ weer de wekelijks de lange jacht te paard. Gejaagd werd op haas en later ree.
Jachthoornblazer Valére Nouwen weet van de hoed en de rand. De inwoner van Wiemesmeer was de eerste niet boswachter die mocht deelnemen aan de jacht. Om boswachter te worden moest je vroeger aan twee eisen voldoen. Je moest kunnen paardrijden en kunnen jachthoorn blazen. Het bereik van een jachthoorn is vijf km. De 56 signalen tijdens een jacht werden op deze manier doorgegeven. In die tijd dat er nog geen gsm’s waren was het een fantastisch communicatiemiddel voor de deelnemers aan een jacht. Glimlachend: “en feitelijk nog steeds.”
Het jachtgebied van de Merodes, dat zich uitstrekte van Lanaken tot Zutendaal en de As Maasmechelen, werd in de jaren zeventig doorsneden door de aanleg van nieuwe wegen zoals de autosnelweg E313 Zolder/Lummen Aachen. Vandaar dat ze een nieuw jachtgebied moest zoeken. Dat vonden ze in Neeroeteren, Maaseik, Meeuwen Gruidrode.
35 jaar lang was Valére Nouwen als een gedreven jachtruiter van de partij. Tot zijn verdriet is dat voltooid verleden tijd, sinds hij tijdens een val met zijn paard zijn dijbeen brak. Zijn energie steekt de sympathieke Valére sindsdien nog nadrukkelijker in zijn jachthoorn. Uitermate verheugd is hij dat jachthoorn spelen ook enorm aan populariteit heeft gewonnen bij de jeugd. Reden is zijn talentvolle jeugdige neefje. “Hij heeft zich binnen enkele jaren ontwikkeld tot een topper. Het leidde een aanwas van dertien jeugdige jachthoornblazers.”
De jacht zit Valére Nouwen als een onuitroeibaar virus in zijn bloed. Hij weet ook van hoed en de rand. “In de jaren zeventig van de vorige eeuw werd de jacht in Vlaanderen onder druk van natuurorganisaties en dierenbeschermers echter verboden. In Wallonië gebeurde dat pas in 1995”, zegt Nouwen met veelbetekenende blik. Het Volksempfinden heeft het m.i. ten onrechte gewonnen van de ratio. Men is voorbijgegaan aan het nut van de jacht en de rol van de jager in het faunabeheer. Overwegend zwakke of oude dieren worden gedoseerd uit de natuur gehaald. Dat is in feite een natuurlijke selectie.”
- Sint Hubertus Vereniging Wiemesmeer zet familietradities van De Merode’s voort
Na het jachtverbod bleek de slipjacht hét alternatief om oude culturele en sociale tradities in leven te houden. “Eind jaren zestig werden we met de jachthoornkring De Gezellen van Sint-Hubertus uit Wiemesmeer ook in Nederland her en der gevraagd om Slipjachten te komen opluisteren met onze jachthoornklanken”, vertelt Valére. Zo kwamen we ook in contact met de slipjacht Udenhout. Zij bleken bereid om met hun equipage en meute (De Veluwe Hunt) ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de Sint Hubertusviering om in 1972 een slipjacht te komen verzorgen in Wiemesmeer. Dat was dus de feitelijk de start.”
Cultuurhistorisch jachtspel is feest van herkenning en ontdekking
Voor de oudere generatie is het de slipjacht anno heden een rendez-vous de la chasse, een ode aan de vreugde ook! Voor de jongere generatie is het cultuurhistorische jachtspel een feest van ontdekking.
Lees ook: Jachthoornconcert La Vènerie’ zorgt altijd opnieuw voor kippenvel
Voor meer informatie het volledige programma en tickets voor de diverse evenementen in Wiemesmeer zie: www.sinthubertusfeesten.be
