Biologische wonderman Hans Smeets voegde tijdens de European Master Athletics Championships in het Italiaanse Pescare opnieuw twee Europese titels toe aan zijn rijke palmares. Nadat hij zich in de eerste Heat nog verrassend niet kwalificeerde voor de finale van 1500 meter M75 won de atleet van Achilles Top Kerkrade na een geslaagde tweede aanloop goud. De sinds jaren snelste atleet ter wereld in zijn leeftijdscategorie won aansluitend ook nog goud op zijn favoriete afstand de 8oo meter.
Gulpen was recent in het nieuws als de meest gezonde plek in Zuid-Limburg om te wonen. Hans Smeets is quasi het levende bewijs. Hans Smeets (76) heeft de fysiek van een goed, getrainde 40-jarige en op zijn prestaties en tijden zit al jaren nauwelijks sleet. Sporten is gezond kortom. Het was dan ook een opmerkelijke studie, die in januari in het wetenschappelijk tijdschrift Circulation werd geopenbaard. Hoe intensiever mannen van middelbare leeftijd sporten, hoe sneller de bloedvaten van hun hartspier verkalken.
Aderverkalking is geen goede zaak, dat weten we allemaal: het verschijnsel is sterk gerelateerd aan hartinfarcten en beroertes. Hoe slechter de toestand van je vaten, hoe eerder je gemiddeld doodgaat. Maar was sporten niet juist gezónd? Leefden sporters niet juist lánger? Moeten we dan allemaal maar minder intensief sporten? Het zijn vragen waar Vincent Aengevaeren, cardioloog-in-opleiding bij het Nijmeegse Radboud UMC, zich al jarenlang mee bezighoudt. „Tijdens mijn geneeskundestudie vond ik cardiologie al heel interessant”, vertelt hij. „En in die tijd sportte ik zelf ook veel: hardlopen, schaatsen, wielrennen, fitness, tennis. Toen raakte ik gefascineerd door de gunstige effecten van sport op de gezondheid.” Aengevaeren deed promotieonderzoek naar mogelijke negatieve effecten van sport op het hart. “Vroeger dacht iedereen dat marathonlopers perfect gezonde vaten zouden hebben”, vertelt hij. “Later werd duidelijk dat zij wel degelijk kransslagadeverkalking kunnen hebben.”
Verstopping kan een hartinfarct veroorzaken
Aderverkalking, beter gezegd slagaderverkalking en nog officiëler atherosclerose, kan ontstaan in allerlei bloedvaten. Cardiologen kijken voornamelijk naar de kransslagaders: de vaten die de hartspier zélf van bloed voorzien. Het is gevaarlijk als die sterk vernauwd of zelfs verstopt raken. Het hart kan door zuurstofgebrek slechter gaan kloppen, met hartfalen als gevolg. Verstopping kan een hartinfarct veroorzaken, en een losschietend propje kan elders tot een infarct leiden.
“Sporten verlaagt het risico op al deze aandoeningen”, vertelt Aengevaeren. “Onder andere door verbetering van de vaatfunctie, de bloeddruk, de vetsamenstelling in het bloed en de suikerregulatie.” Maar toen ontdekten Duitse onderzoekers in 2008 dat marathonlopers juist méér kransslagaderverkalking hadden dan de algemene bevolking. “Daarna bleef het lang stil. Maar ik vond het superinteressant. Dát wilde ik onderzoeken: wat de relatie is tussen gezondheid en de mate van sporten.”
In de wielersport lijkt er actueel ook veel aan de hand. Van Hooydonck is al de tweede Belgische renner die dit jaar moet stoppen omwille van hartproblemen. Eerder zette ook Sep Vanmarcke noodgedwongen een punt achter zijn carrière. „Er is iets aan de hand”, gaf die recent nog aan. Er zijn te veel gevallen. Nathan, Wesley Kreder (de renner bij Cofidis kreeg hartaanval in zijn bed, red.) en eerder ook al Sonny Colbrelli.”
Heeft wielrennen een probleem van hartfalen? Niet meer dan andere duursporten, zegt de Belgische hartspecialist Brugada: “Wie meer dan zes uur per week intensief traint, heeft een hogere kans op hartritmestoornissen dan wie minder traint. Maar er is geen indicatie dat zich dat specifiek in wielrennen vaker zou voordoen. En het blijft belangrijk om op te merken: sport kan een trigger zijn voor een sluimerend hartprobleem dat al langer aanwezig is, maar op zich blijft het een gezonde bezigheid.”
Sporten is gezond maar kun je ook teveel sporten? Voor Hans Smeets is dat een no-brainer. “Mijn artsen hebben recent nog een aangegeven dat mijn waarden op alle fronten uitzonderlijk goed zijn.”
