HEERLEN – Op 15 augustus staan we stil bij het einde van de Tweede Wereldoorlog voor het Koninkrijk der Nederlanden en herdenken we alle slachtoffers van de oorlog tegen Japan en de Japanse bezetting van Nederlands-Indië. De ingrijpende oorlogservaringen -ook in de daarop volgende Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog – en de grootschalige ontheemding die volgden werken tot op de dag van vandaag door bij de twee miljoen Nederlanders met een Indisch oorlogsverhaal in de familie.
In de tuin van Dinger van ABP in Heerlen vindt dinsdag a.s. vanaf 13.45 de vijfde Zuid-Limburgse Indië-herdenking plaats. De ingang van de Dinger-tuin aan de Smedestraat. Sprekers tijdens het 1ste lustrum van de Indië-herdenking in Heerlen zijn Emile Roemer, Gouverneur van Provincie Limburg en Jordy Clemens, locoburgemeester van Heerlen. Daarnaast zijn er drie sprekers die hun persoonlijke en ontroerende verhaal over hun verbintenis met het Nederlands-Indisch verleden vertellen.
De Verenigde Naties schatten het aantal slachtoffers dat in Nederlands-Indie om het leven kwam op vier miljoen, zowel oorspronkelijke bewoners als Europeanen. Veel Nederlandse Indische mensen raakten na WO II en tijdens de aansluitende Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog tussen wal en schip. Ze werden verdreven uit eigen huis en waren niet meer veilig in eigen land. In grote boten werden ze naar Nederland gerepatrieerd En hoewel ze tijdens de Tweede Wereldoorlog voor volk en vaderland, lees het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden hadden gevochten waren ze daar niet echt welkom. En dat hoewel ze zich op meer dan bewonderenswaardige wijze schikten in hun noodlot ze in de voor hen vreselijke nieuwe setting probeerden de diepe heimwee te onderdrukken. Bij het verliezen van de macht in de koloniën kregen veel Nederlanders het gevoel dat hun land gezichtsverlies had geleden en de repatrianten herinnerden hun daaraan.
André Simons voorzitter van de Stichting Warregin, die in Heerlen de Indië herdenking organiseert, zei het eerder zo:
op school vroeg de leraar: een Limburgse Nederlander, een Brabantse Nederlander, een Friese Nederlander en een Indische Nederlander. Wie hoort in dit rijtje niet thuis? 75 procent antwoordde de Indisch Nederlander,
Het zorgde voor veel onbegrip, maar vooral pijn en verdriet bij de eerste en tweede generatie Nederlandse Indiërs. Hoewel de oorlog in Nederlands-Indië onlosmakelijk onderdeel is van onze gezamenlijke geschiedenis werd ook pas veertig jaar na het einde van de oorlog in de Scheveningse Bosjes in Den Haag het eerste Indisch monument gebouwd, als aandenken. Volgens premier Rutten, wiens vader ook in een Jappenkamp terecht kwam, werd het ‘lang onnodig en ongemakkelijk’ gevonden ‘om apart aandacht te geven’ aan het oorlogsverhaal van Nederlands- Indië.
Een reden was en is ongetwijfeld de discutabele rol van de KNIL en de Nederlandse overheid destijds. Dat verhalen over de gruwelen tijdens de Japanse bezettingstijd en de aansluitende Berseap zo lang onder de knop bleven had mogelijk ook te maken met het gegeven dat er vroeger geen internet was, maar enkel een staatsomroep. Maar vele geheimen bleven lange tijd ook simpelweg in de hutkoffers, waarmee de gerepatrieerden hun resterende have en goed op de boot vervoerden. Praten over de gruwelen leidde te veel naar het donkere hoekje, dat ze juist probeerden te vermijden. Ook militairen die streden in de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog wilden nooit iets kwijt over die tijd. Zelfs niet tegen hun naaste familie. Het was simpelweg te vreselijk voor woorden. De Indië-herdenking wordt afgesloten met de vlagceremonie en het zingen van het Wilhelmus, gevolgd door de officiële kranslegging.
De organiserende Stichting Waringin nodigt alle betrokkenen en geïnteresseerden uit voor het bijwonen van de herdenking. Vanaf 13.00 uur is iedereen van harte welkom. Het verzoek is om uiterlijk 13.30 uur aanwezig te zijn, in verband met de start van de ceremonie om 13.45 uur.
Na de herdenking, omstreeks 16.20 uur, is er gelegenheid om met andere aanwezigen even na te praten onder het genot van een drankje en een Indische snack. De Molukse groep Saudara2 verzorgt de muzikale omlijsting.
